Sint-Martinuskerk

De Sint-Martinuskerk ligt ten oosten van het dorpspleintje nabij de Leie. Op het kerkhof liggen enkele bekende kunstenaars te rusten, waaronder Albijn Van den Abeele (1835-1918) en George Minne (1866-1941). De kerk zelf dateert van vóór 1121, en is vermoedelijk gebouwd tussen 1000 en 1100. Tijdens de Beeldenstorm in de zestiende eeuw werd de kerk zwaar beschadigd. In 1771-1772 werd het gebouw uitgebreid. Aan het einde van de negentiende eeuw volgde een grondige renovatie, wat resulteerde in haar huidige vorm als neogotische hallenkerk. In 1989 werd de kerk volledig wit geschilderd. Enkele opmerkelijke kunstwerken en cultuurobjecten die je er kan vinden zijn onder meer het vijftiende-eeuwse eiken dienstaltaar, de achttiende-eeuwse preekstoel en biechtstoel in rococostijl van Jacobus Martens, de Onze-Lieve-Vrouw schenkt de rozenkrans van Gustave van de Woestyne, de Ecce homo (1919) van Albert Servaes en de gebrandschilderde glasramen van Harold Van de Perre (1978-1980 en 1993). Er valt zelfs nog meer te beleven! De Sint-Martinuskerk maakt deel uit van de Europese route Saint-Martin de Tours, die vanuit Utrecht door Vlaanderen naar Tours loopt. 

Op 18 februari 1941 overleed George Minne op 74-jarige leeftijd. Hij werd begraven op het kerkhof van de Sint-Martinuskerk. Zijn graf is vergezeld van het monumentale Moeder en kind, een terugkerend thema in het oeuvre van deze symbolistische beeldhouwer. Minne had een voorliefde voor ascetische jongens, piëta's en treurende moeders en verbeeldde het menselijk lijden als een mysterieuze samensmelting van emotie en sereniteit. Zijn bronzen grafmonument toont de onvoorwaardelijke moederliefde bij de omhelzing van een kind. De nadruk ligt op de grote handen van de moeder en het kleine lichaam in haar armen - een beeld doordrongen van sympathie en tederheid.

Gustave van de Woestyne (1881 – 1947) ruilde in 1900 Gent in voor het landelijke Leiedorp Sint-Martens-Latem. Als symbolist met bewondering voor de Vlaamse en Italiaanse primitieven, vormde hij samen met George Minne en Valerius De Saedeleer de eerste groep van Sint-Martens-Latem. Later sloot hij zich ook aan bij de modernistische stromingen van zijn tijd, waaronder het expressionisme, kubisme en neorealisme. Het schilderij Onze-Lieve-Vrouw schenkt de rozenkrans aan de heilige Dominicus voltooide hij in mei 1905, vlak voordat hij toetrad tot het klooster in Leuven. Het was een afscheidsgeschenk aan zijn parochiekerk en toont centraal Maria en Dominicus. Dominicus stichtte de dominicanenorde in 1215. De dominicanen verspreidden het gebruik van de rozenkrans onder de orde. In dit vroege werk zijn duidelijke invloeden van de Italiaanse primitieven te zien. Het is een statische compositie waarin Maria centraal staat. Opvallend zijn de serene gezichtsuitdrukkingen, de donkere kleuren en de gouden accenten. Ook de decoratieve elementen trekken de aandacht, zoals de fijn versierde mantel van Maria en de schaduwwerking in het gewaad van Dominicus. Let ook op het levendige boompje in volle bloei.